Tên di sản : Địa điểm cách mạng Nga Thắng (nhà ông Phan Cự Số, Chùa Thượng, Vườn Chè, Vườn Mái và Phủ Sến)

Tỉnh/Thành phố : Thanh Hóa

Loại di tích : Di tích lịch sử

Sô quyết định : Số 3837/QĐ-UBND

Giới thiệu

Các địa danh liên quan đến sự hoạt động của Tỉnh ủy Thanh Hoá và phong trào cách mạng Nga Sơn tại Nga Thắng. Nhà ông Phan Cự Số, Chùa Thượng, Vườn Chè, Vườn Mái, Phủ Sến bây giờ chỉ là những khoảng đất trống chỉ mang ý nghĩa địa điểm. Ngôi chùa Thượng bị Pháp triệt phá, Phủ Sến giờ đây chỉ còn phế tích với những dấu vết ít ỏi hoặc Chùa Sến thuộc Vườn Mái cũng là bình địa.

Nhà ông Phan Cự Số làng Thượng Thôn là nơi qua lại hoạt động của các đồng chí lãnh đạo Tỉnh ủy thời kỳ Tỉnh ủy Thanh Hoá bị khủng bố và tan rã cuối 1941 và cũng là nơi một số chiến sĩ cộng sản của tỉnh thành lập "Ban liên lạc" và "Tỉnh ủy lâm thời" để lãnh đạo phong trào cách mạng ở Nga Sơn và Thanh Hoá. Giờ đây là ngôi nhà ngói 5 gian bịt đốc được xây dựng năm 1980. Ngôi nhà cũ trước đây 3 gian lợp tranh dạ.

Chùa Thượng thuộc làng Thượng bị giặc Pháp triệt hạ năm 1944.

Vườn Mái: làng Xa Liễu là một khu đất bằng phẳng thuộc chân núi Sến, trước đây vườn Mái có ngôi chùa Sến là một kết hợp kiến trúc hoàn chỉnh với Phủ Sến. Sở dĩ gọi là vườn Mái vì xung quanh mọc những bụi mái (loại cây có gai giống như cây mây, nhưng to hơn) như bức tường thiên nhiên cho khu vườn vừa kín đáo, an toàn khi có địch càn quét lực lượng cách mạng có thể rút lên núi Sến. Vì vậy, nơi đây được Tỉnh ủy và Mặt trận Việt Minh huyện mở trường quân chính đào tạo những cán bộ chiến sĩ quân sự chuẩn bị cho cách mạng, vườn Mái cũng là nơi tập hợp lực lượng quần chúng kéo về huyện cướp chính quyền 8/1945. Vườn Mái thuộc thửa đất số 100 diện tích 100m2.

Phủ Sến thuộc làng xa Liễu: Qua những hiện vật còn sót lại như cột nanh, chân tảng, diện tích quy hoạch trước đây cho ta hình dung một kiến trúc tôn giáo khá hoàn chỉnh, bề thế, gồm 4 cung: cung đệ nhất, cung đệ nhị, cung đệ tam và cung đệ trí. Phủ Sến thờ mẫu Liễu Hạnh và vua Hùng thứ 11 (Hùng Trịnh Vương).